بولتن تخصصی بررسی وضعیت صنعت لبنیات و شرکت شیر پاستوریزه پگاه اصفهان
امروز شیر و فرآورده های آن از اصلی ترین تامین کننده مواد مورد نیاز بدن و حاوی بسیاری از ریز مغذی ها و املاح است که مصرف مستمر آن برای رشد استحکام استخوان و دندان افزایش هوش و توان کاری طول عمر و... همواره از سوی متخصصان تغذیه توصیه می گردد. ترکیب اصلی شیر را موادی مانند آب، پروتئین ها (در درجه اول کازئین)، قند شیر یا لاکتوز و مواد معدنی تشکیل میدهند. همچنین شیر حاوی موادی به مقادیر بسیار کم مثل رنگ دانه ها، آنزیمها، ویتامینها، فسفولیپیدها و گازها می باشد. بعضی از این مواد مانند چربی، قند و کازئین کاملاً اختصاصی هستند و در طبیعت تنها در شیر یافت میشوند. بطور کلی ترکیبات شیر از دو گروه اصلی تشکیل شده است آب و مواد خشک اگر از جمع مواد خشک چربی را کم کنیم باقی را اصطلاحاً ماده خشک منهای چربی گویند و همچنین اگر پروتئین شیر به وسیله هر ماده اسیدی لخته و از شیر جدا گردد مایع جدا شده از مجموعه شیر را ، سرم شیر گویند.
معرفی صنعت از منظر بین الملل:
صنعت گاو شیری یکی از بزرگترین بخشهای کشاورزی میباشد و تقریبا کامل ترین غذای طبیعت را برای مصرف کنندگان فراهم میکند. امروزه صنعت شیر نیاز حدود ۷ میلیارد مصرف کننده لبنیات را تامین میکند و در حدود یک میلیارد نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم از این صنعت امرار معاش میکنند.
عمده شیر تولیدی در جهان (حدود ۹۱ درصد)، حاصل از گاوهای شیری است در چند دهه اخیر کشورهای جهان با نیاز روزافزون برای تولید شیر و لبنیات روبرو هستند. این نیاز ناشی از دو عامل افزایش تصاعدی جمعیت طی یکصد سال گذشته و افزایش سرانه مصرف شیر در جهان است. مولفه دیگر، یعنی افزایش سرانه مصرف نیز ناشی از نیازهای واقعی اجابت نشده مردم دنیا نسبت به لبنیات و شیر و همچنین ارتقا کیفیت زندگی در طبقه متوسط بسیاری از جوامع خصوصا در کشورهای در حال توسعه است.
از سوی دیگر صنعت شیر بر مبنای توانایی پستانداران مبنی بر تولید مقدار بیش از حد نیاز تغذیه نوزادشان بنا شده است.
با توجه به اهمیت مصرف شیر و فرآورده های آن در الگوی تغذیه، این محصول همواره مورد توجه دولت ها در کشورهای مختلف دنیا بوده است.
افزایش سرانه مصرف لبنیات همواره با رشد و توسعه همراه بوده است؛ برای مثال در کشورهای در حال توسعه، سرانه مصرف این کالای اساسی پایین و در کشورهای توسعه یافته سرانه مصرف این کالای اساسی بالا بوده است.
طبق گزارش انجمن صنایع فرآورده های لبنی، در سال ۲۰۲۲ تجارت جهانی لبنیات ۱۱ درصد افزایش داشته است. نگرانی در مورد وضعیت آب و هوایی و تمایلات غذایی باعث کاهش تولید و مصرف شیر در اروپا شده است، اما تولید در آسیا که اکنون بزرگترین تولیدکننده شیر در جهان است، در حال رشد بوده و به طور کلی تجارت جهانی محصولات لبنی در حال افزایش است.
کشورهای آلمان، چین، فرانسه و هلند به ترتیب بزرگ ترین واردکنندگان لبنیات در جهان هستند.
بر اساس گزارشFAO ، تولید جهانی شیر در سال ۲۰۲۲ حدود ۹۳۰ میلیون تن بوده که نسبت به سال ۲۰۲۱ ، ۰.۶ درصد افزایش داشته است.
آمارها نشان میدهد به طور میانگین مصرف سرانه جهانی شیر ۱۵۰ کیلوگرم و حتی در برخی کشورهای اروپایی این میزان مصرف، برای هر نفر فراتر از ۳۰۰ کیلوگرم است. طبق گزارش
طبق گزارش FAO، سرانه مصرف شیر و لبنیات برای هر فرد باید ۲۰۰ کیلوگرم در سال باشد که ایران از این استاندارد بسیار عقب و زیر 7۰ کیلوگرم است.
تجارت جهانی لبنیات در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۱ درصد افزایش یافته است و تولید در آسیا که اکنون بزرگترین تولید کننده شیر در جهان است، در حال رشد می باشد. تولیدکنندگان در ایالات متحده، اتحادیه اروپا و نیوزلند که بازارهای لبنی رشد یافته ای دارند، بیشترین سود را از گسترش تجارت جهانی لبنیات خواهند برد.
نمودار تاریخی شاخص قیمت محصولات لبنی فائو(از ژانویه تا دسامبر هر سال به تفکیک)
قیمت جهانی محصولات اصلی لبنی:
میانگین قیمت شیرخام اتحادیه اروپا از ابتدای سال ۲۰۲۳ روندی نزولی داشته است. در جولای ۲۰۲۳ با ۰.۶درصد کاهش نسبت به ماه قبل و ۱۳.۶درصد کاهش نسبت به جولای ۲۰۲۲ به قیمت ۴۴.۱ یورو/۱۰۰کیلوگرم رسیده است.
میانگین قیمت جهانی کره در ۱ آگوست ۲۰۲۳ با ۰.۵درصد کاهش نسبت به دو هفته قبل به ۴۶۸۰دلار/تن رسیده است.
کره در ژانویه ۲۰۲۳ به پایین ترین قیمت خود (۴۴۴۹ دلار/تن )در ۱۲ ماهه اخیر رسیده است همچنین در ژوئن۲۰۲۳ با ۵۳۷۹ دلار/تن بالاترین قیمت خود در ۱۲ ماهه اخیر را داشته است.
میانگین قیمت جهانی پودر شیر خشک کامل در ۱ آگوست ۲۰۲۳ با ۱.۹درصد کاهش نسبت به دو هفته قبل به ۲۴۵۴دلار/تن رسیده است.
پودر شیرخشک اسکیم در آگوست ۲۰۲۳ به پایین ترین قیمت خود در ۱۲ ماهه اخیر رسیده است همچنین در سپتامبر ۲۰۲۲ با ۳۵۷۵ دلار/تن بالاترین قیمت خود در ۱۲ ماهه اخیر را داشته است.
میانگین قیمت جهانی پودر شیر خشک کامل در ۱ آگوست ۲۰۲۳ با ۷.۶درصد کاهش نسبت به دو هفته قبل به ۲۸۶۴ دلار/تن رسیده است.
پودر شیرخشک کامل در آگوست ۲۰۲۳ به پایین ترین قیمت خود در ۱۲ ماهه اخیر رسیده است همچنین در سپتامبر ۲۰۲۲ با ۳۷۳۳ دلار/تن بالاترین قیمت خود در ۱۲ ماهه اخیر را داشته است.
بررسی صنعت لبنیات در ایران نشان میدهد که سهم کشور در صادرات محصولات نهایی بسیار پایین است و بیشتر محصولات اولیه ای مانند شیرخشک، خامه و کره فله صادر می شود.
طبقه بندی شرک تهای لبنی در ایران:
پنج گروه استراتژیک شرکت های فعال در صنعت لبنیات:
گروه اول: تامین فرآورد ههای لبنی به عنوان یکی از ضروری ترین اقلام مصرفی برای قشر عظیمی از جامعه به ویژه اقشار کم درآمد: گروه استراتژیک شرکت صنایع شیر ایران (پگاه)
گروه دوم: تخص صیافتگی بالا، میزان گستردگی خطوط تولید و تنوع در محصولات (شرک تهای کاله، پاک، دامداران و میهن)
گروه سوم: این گروه استراتژیک متشکل از شرکت هایی است که نسبتأ حجم تولید بالایی دارند اما میزان تولید آنها در حدی نیست که بتوانند در سطح کل کشور شناخته شده باشند. این گروه به جای تولید انواع مختلفی از فرآورد ههای لبنی، به تولید برخی از محصولات اساسی که بخشبزرگی از مصرف جامعه را تشکیل می دهند پرداخته اند. استراتژی "تمرکز بر مناطق پرمصرف جغرافیایی" (شرکت دامداران، رامک)
گروه چهارم: علیرغم اینکه شرک تهای نسبتأ شناخته شده ای در سطح کشور می باشند از استراتژی "تمرکز بر محصول و بازار" استفاده می نمایند. (شرکت چوپان)
گروه پنجم: این گروه که تحت نام کلی شرک تهای محلی شناخته م یشوند از استراتژی "تمرکز بر مناطق جغرافیایی محدود و کوچک" مانند روستاها و شهرستانهای کم جمعیت استفاده میکنند.
عمدتا دلیل افزایش مبلغ فروش شرکت های لبنی، افزایش نرخ محصولات می باشد که قیمت محصولات لبنی نیز تابعی از افزایش هزینه های تولید است. علاوه بر شیر خام به عنوان مهمترین ماده اولیه صنعت لبنیات که افزایش قیمت چشم گیری داشته، سایر هزینه های تولید محصولات لبنی نیز افزایش قیمت داشته اند.
نرخ گذاری:
نرخ فروش داخلی ده محصول لبنی تا قبل از اردیبهشت ۱۴۰۱، مشمول قیمت گذاری دستوری بود و از سوی سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان تعیین می شد. از اردیبهشت ماه فقط ۴ قلم شامل شیر کیسه ای، شیر بطری کم چرب، پنیر یواف نسبتا چرب و ماست دبه ای ساده است که نرخ آنها دستوری تعیین می شود.
سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان با توجه به اعلام نرخ مصوب خرید شیر خام به ازای هرکیلوگرم 150،000 ریال محصولات لبنی حمایتی تا سقف حداکثر 20 درصد افزایش و محصولات رقابتی نیز تا سقف حداکثر 30% مجوز افزایش قیمت پیدا کردند.
در گروه لبنیات بیشترین افزایش قیمت در شهریور 1402 نسبت به ماه قبل (تورم ماهانه)مربوط به شیرخشک با 6درصد افزایش کمترین افزایش قیمت مربوط به ماست و دوغ پاستوریزه با 1.8درصد تغییر بوده است.
بیشترین افزایش قیمت محصولات لبنی در شهریور 1402 نسبت به شهریور 1401 (تورم نقطه ای) مربوط به شیرخشک با 38 درصد تغییر و پس از آن خامه پاستوریزه با 32 درصد بوده است ، همچنین کمترین افزایش قیمت در شهریور 1402 نسبت به شهریور 1401 مربوط به کره حیوانی پاستوریزه با 19درصد بوده
مقایسه کلی از شرکت های صنعت:
تاریخچه شرکت شرکت شیر پاستوریزه پگاه اصفهان:
شرکت شیر پاستوریزه پگاه اصفهان(سهامی عام) یکی از بزرگترین شرکتهای تولیدی فرآورده های لبنی در استان اصفهان می باشد. فعالیت شرکت در رشته صنایع غذایی و گروه صنایع تبدیلی شیری به منظور سالمسازی شیر خام دریافتی از دامداریها از عوامل بیماری زا، از طریق فرآیند پاستوریزاسیون و استریلیزاسیون و تهیه مشتقات استحصالات لبنی مطمئن تغذیه ای برای سلامت و رشد مصرف کنندگان در قالب بسته بندی های متنوع با استفاده از ماشین آلات تولیدی و بسته بندی مدرن و نیروی انسانی متخصص و بر اساس دستورالعملهای مصوب استاندارد ایران و فرمولاسیون های بررسی شده در واحد تحقیق و توسعه و تحت پروانه ساخت دریافتی از مراکز بهداشتی و قانونی کشور می باشد.
جهت مطالعه کامل این گزارش کلیک کنید.
معرفی صنعت از منظر بین الملل:
صنعت گاو شیری یکی از بزرگترین بخشهای کشاورزی میباشد و تقریبا کامل ترین غذای طبیعت را برای مصرف کنندگان فراهم میکند. امروزه صنعت شیر نیاز حدود ۷ میلیارد مصرف کننده لبنیات را تامین میکند و در حدود یک میلیارد نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم از این صنعت امرار معاش میکنند.
عمده شیر تولیدی در جهان (حدود ۹۱ درصد)، حاصل از گاوهای شیری است در چند دهه اخیر کشورهای جهان با نیاز روزافزون برای تولید شیر و لبنیات روبرو هستند. این نیاز ناشی از دو عامل افزایش تصاعدی جمعیت طی یکصد سال گذشته و افزایش سرانه مصرف شیر در جهان است. مولفه دیگر، یعنی افزایش سرانه مصرف نیز ناشی از نیازهای واقعی اجابت نشده مردم دنیا نسبت به لبنیات و شیر و همچنین ارتقا کیفیت زندگی در طبقه متوسط بسیاری از جوامع خصوصا در کشورهای در حال توسعه است.
از سوی دیگر صنعت شیر بر مبنای توانایی پستانداران مبنی بر تولید مقدار بیش از حد نیاز تغذیه نوزادشان بنا شده است.
با توجه به اهمیت مصرف شیر و فرآورده های آن در الگوی تغذیه، این محصول همواره مورد توجه دولت ها در کشورهای مختلف دنیا بوده است.
افزایش سرانه مصرف لبنیات همواره با رشد و توسعه همراه بوده است؛ برای مثال در کشورهای در حال توسعه، سرانه مصرف این کالای اساسی پایین و در کشورهای توسعه یافته سرانه مصرف این کالای اساسی بالا بوده است.
طبق گزارش انجمن صنایع فرآورده های لبنی، در سال ۲۰۲۲ تجارت جهانی لبنیات ۱۱ درصد افزایش داشته است. نگرانی در مورد وضعیت آب و هوایی و تمایلات غذایی باعث کاهش تولید و مصرف شیر در اروپا شده است، اما تولید در آسیا که اکنون بزرگترین تولیدکننده شیر در جهان است، در حال رشد بوده و به طور کلی تجارت جهانی محصولات لبنی در حال افزایش است.
کشورهای آلمان، چین، فرانسه و هلند به ترتیب بزرگ ترین واردکنندگان لبنیات در جهان هستند.
بر اساس گزارشFAO ، تولید جهانی شیر در سال ۲۰۲۲ حدود ۹۳۰ میلیون تن بوده که نسبت به سال ۲۰۲۱ ، ۰.۶ درصد افزایش داشته است.
آمارها نشان میدهد به طور میانگین مصرف سرانه جهانی شیر ۱۵۰ کیلوگرم و حتی در برخی کشورهای اروپایی این میزان مصرف، برای هر نفر فراتر از ۳۰۰ کیلوگرم است. طبق گزارش
طبق گزارش FAO، سرانه مصرف شیر و لبنیات برای هر فرد باید ۲۰۰ کیلوگرم در سال باشد که ایران از این استاندارد بسیار عقب و زیر 7۰ کیلوگرم است.
تجارت جهانی لبنیات در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۱ درصد افزایش یافته است و تولید در آسیا که اکنون بزرگترین تولید کننده شیر در جهان است، در حال رشد می باشد. تولیدکنندگان در ایالات متحده، اتحادیه اروپا و نیوزلند که بازارهای لبنی رشد یافته ای دارند، بیشترین سود را از گسترش تجارت جهانی لبنیات خواهند برد.
نمودار تاریخی شاخص قیمت محصولات لبنی فائو(از ژانویه تا دسامبر هر سال به تفکیک)
قیمت جهانی محصولات اصلی لبنی:
میانگین قیمت شیرخام اتحادیه اروپا از ابتدای سال ۲۰۲۳ روندی نزولی داشته است. در جولای ۲۰۲۳ با ۰.۶درصد کاهش نسبت به ماه قبل و ۱۳.۶درصد کاهش نسبت به جولای ۲۰۲۲ به قیمت ۴۴.۱ یورو/۱۰۰کیلوگرم رسیده است.
میانگین قیمت جهانی کره در ۱ آگوست ۲۰۲۳ با ۰.۵درصد کاهش نسبت به دو هفته قبل به ۴۶۸۰دلار/تن رسیده است.
کره در ژانویه ۲۰۲۳ به پایین ترین قیمت خود (۴۴۴۹ دلار/تن )در ۱۲ ماهه اخیر رسیده است همچنین در ژوئن۲۰۲۳ با ۵۳۷۹ دلار/تن بالاترین قیمت خود در ۱۲ ماهه اخیر را داشته است.
میانگین قیمت جهانی پودر شیر خشک کامل در ۱ آگوست ۲۰۲۳ با ۱.۹درصد کاهش نسبت به دو هفته قبل به ۲۴۵۴دلار/تن رسیده است.
پودر شیرخشک اسکیم در آگوست ۲۰۲۳ به پایین ترین قیمت خود در ۱۲ ماهه اخیر رسیده است همچنین در سپتامبر ۲۰۲۲ با ۳۵۷۵ دلار/تن بالاترین قیمت خود در ۱۲ ماهه اخیر را داشته است.
میانگین قیمت جهانی پودر شیر خشک کامل در ۱ آگوست ۲۰۲۳ با ۷.۶درصد کاهش نسبت به دو هفته قبل به ۲۸۶۴ دلار/تن رسیده است.
پودر شیرخشک کامل در آگوست ۲۰۲۳ به پایین ترین قیمت خود در ۱۲ ماهه اخیر رسیده است همچنین در سپتامبر ۲۰۲۲ با ۳۷۳۳ دلار/تن بالاترین قیمت خود در ۱۲ ماهه اخیر را داشته است.
بررسی صنعت لبنیات در ایران نشان میدهد که سهم کشور در صادرات محصولات نهایی بسیار پایین است و بیشتر محصولات اولیه ای مانند شیرخشک، خامه و کره فله صادر می شود.
طبقه بندی شرک تهای لبنی در ایران:
پنج گروه استراتژیک شرکت های فعال در صنعت لبنیات:
گروه اول: تامین فرآورد ههای لبنی به عنوان یکی از ضروری ترین اقلام مصرفی برای قشر عظیمی از جامعه به ویژه اقشار کم درآمد: گروه استراتژیک شرکت صنایع شیر ایران (پگاه)
گروه دوم: تخص صیافتگی بالا، میزان گستردگی خطوط تولید و تنوع در محصولات (شرک تهای کاله، پاک، دامداران و میهن)
گروه سوم: این گروه استراتژیک متشکل از شرکت هایی است که نسبتأ حجم تولید بالایی دارند اما میزان تولید آنها در حدی نیست که بتوانند در سطح کل کشور شناخته شده باشند. این گروه به جای تولید انواع مختلفی از فرآورد ههای لبنی، به تولید برخی از محصولات اساسی که بخشبزرگی از مصرف جامعه را تشکیل می دهند پرداخته اند. استراتژی "تمرکز بر مناطق پرمصرف جغرافیایی" (شرکت دامداران، رامک)
گروه چهارم: علیرغم اینکه شرک تهای نسبتأ شناخته شده ای در سطح کشور می باشند از استراتژی "تمرکز بر محصول و بازار" استفاده می نمایند. (شرکت چوپان)
گروه پنجم: این گروه که تحت نام کلی شرک تهای محلی شناخته م یشوند از استراتژی "تمرکز بر مناطق جغرافیایی محدود و کوچک" مانند روستاها و شهرستانهای کم جمعیت استفاده میکنند.
عمدتا دلیل افزایش مبلغ فروش شرکت های لبنی، افزایش نرخ محصولات می باشد که قیمت محصولات لبنی نیز تابعی از افزایش هزینه های تولید است. علاوه بر شیر خام به عنوان مهمترین ماده اولیه صنعت لبنیات که افزایش قیمت چشم گیری داشته، سایر هزینه های تولید محصولات لبنی نیز افزایش قیمت داشته اند.
نرخ گذاری:
نرخ فروش داخلی ده محصول لبنی تا قبل از اردیبهشت ۱۴۰۱، مشمول قیمت گذاری دستوری بود و از سوی سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان تعیین می شد. از اردیبهشت ماه فقط ۴ قلم شامل شیر کیسه ای، شیر بطری کم چرب، پنیر یواف نسبتا چرب و ماست دبه ای ساده است که نرخ آنها دستوری تعیین می شود.
سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان با توجه به اعلام نرخ مصوب خرید شیر خام به ازای هرکیلوگرم 150،000 ریال محصولات لبنی حمایتی تا سقف حداکثر 20 درصد افزایش و محصولات رقابتی نیز تا سقف حداکثر 30% مجوز افزایش قیمت پیدا کردند.
در گروه لبنیات بیشترین افزایش قیمت در شهریور 1402 نسبت به ماه قبل (تورم ماهانه)مربوط به شیرخشک با 6درصد افزایش کمترین افزایش قیمت مربوط به ماست و دوغ پاستوریزه با 1.8درصد تغییر بوده است.
بیشترین افزایش قیمت محصولات لبنی در شهریور 1402 نسبت به شهریور 1401 (تورم نقطه ای) مربوط به شیرخشک با 38 درصد تغییر و پس از آن خامه پاستوریزه با 32 درصد بوده است ، همچنین کمترین افزایش قیمت در شهریور 1402 نسبت به شهریور 1401 مربوط به کره حیوانی پاستوریزه با 19درصد بوده
مقایسه کلی از شرکت های صنعت:
تاریخچه شرکت شرکت شیر پاستوریزه پگاه اصفهان:
شرکت شیر پاستوریزه پگاه اصفهان(سهامی عام) یکی از بزرگترین شرکتهای تولیدی فرآورده های لبنی در استان اصفهان می باشد. فعالیت شرکت در رشته صنایع غذایی و گروه صنایع تبدیلی شیری به منظور سالمسازی شیر خام دریافتی از دامداریها از عوامل بیماری زا، از طریق فرآیند پاستوریزاسیون و استریلیزاسیون و تهیه مشتقات استحصالات لبنی مطمئن تغذیه ای برای سلامت و رشد مصرف کنندگان در قالب بسته بندی های متنوع با استفاده از ماشین آلات تولیدی و بسته بندی مدرن و نیروی انسانی متخصص و بر اساس دستورالعملهای مصوب استاندارد ایران و فرمولاسیون های بررسی شده در واحد تحقیق و توسعه و تحت پروانه ساخت دریافتی از مراکز بهداشتی و قانونی کشور می باشد.
جهت مطالعه کامل این گزارش کلیک کنید.
نظرات خود را ارسال نمائید